osmanlı rus savaşları ne demek?

Osmanlı-Rus Savaşları

Osmanlı İmparatorluğu ve Rusya Çarlığı/İmparatorluğu arasında, 16. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar süren bir dizi savaştır. Bu savaşlar, her iki imparatorluğun da genişleme çabaları, Karadeniz üzerindeki hakimiyet mücadelesi, Balkanlar'daki nüfuz rekabeti ve dini farklılıklar gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanmıştır.

Önemli Savaşlar ve Sonuçları:

• 1568-1570 Osmanlı-Rus Savaşı: Astrahan Seferi ile başlayan, Osmanlı'nın Rusya'nın güneye doğru yayılmasını engelleme çabasıdır. Sonuçsuz kalmıştır.
• 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı: Çehrin Seferleri ile belirginleşen Ukrayna üzerindeki hakimiyet mücadelesidir. Osmanlı galibiyetiyle sonuçlanmıştır.
• 1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı: Kutsal İttifak Savaşları'nın bir parçası olarak gerçekleşmiştir. Azak Kalesi'nin Ruslar tarafından ele geçirilmesiyle sonuçlanmıştır.
• 1710-1711 Osmanlı-Rus Savaşı: Prut Savaşı ile Osmanlı zaferiyle sonuçlanmış, Azak Kalesi geri alınmıştır.
• 1735-1739 Osmanlı-Rus Savaşı: Rusya'nın Kırım'ı ele geçirme girişimiyle başlamıştır. Belgrad Antlaşması ile son bulmuştur.
• 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı: Rusya'nın Lehistan iç işlerine karışmasıyla başlamış ve Küçük Kaynarca Antlaşması ile sonuçlanmıştır. Bu antlaşma, Osmanlı İmparatorluğu için büyük toprak kayıplarına ve Rusya'nın Karadeniz'de güçlenmesine yol açmıştır.
• 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı: Rusya'nın Kırım'ı ilhakı ve Osmanlı'nın bu durumu geri alma çabasıyla başlamıştır. Yaş Antlaşması ile sonuçlanmış, Kırım'ın Rusya'ya ait olduğu kabul edilmiştir.
• 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı: Napolyon Savaşları sırasında gerçekleşmiştir. Bükreş Antlaşması ile Besarabya Rusya'ya bırakılmıştır.
• 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı: Yunanistan'ın bağımsızlık mücadelesi sırasında Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne savaş açmasıyla başlamıştır. Edirne Antlaşması ile Yunanistan bağımsızlığını kazanmış, Rusya da bazı topraklar elde etmiştir.
• 1853-1856 Kırım Savaşı: İngiltere ve Fransa'nın Osmanlı Devleti'ne destek vermesiyle Rusya'nın yenilgisiyle sonuçlanmıştır. Paris Antlaşması ile Karadeniz tarafsız hale getirilmiştir.
• 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi): Balkanlar'daki isyanlar ve Rusya'nın Panslavizm politikası sonucu başlamıştır. Ayastefanos Antlaşması ile büyük bir Bulgaristan kurulması planlanmış, ancak bu durum diğer Avrupa devletlerinin tepkisini çekmiştir. Daha sonra Berlin Antlaşması ile Bulgaristan küçültülmüş ve Osmanlı İmparatorluğu büyük toprak kayıplarına uğramıştır.
• 1914-1918 I. Dünya Savaşı (Doğu Cephesi): Osmanlı İmparatorluğu'nun İttifak Devletleri yanında yer almasıyla Rusya ile tekrar savaşılmıştır. Savaşın sonlarına doğru Rusya'da yaşanan devrimler ve Brest-Litovsk Antlaşması ile savaş sona ermiştir.

Sonuç:

Osmanlı-Rus Savaşları, Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflamasına ve toprak kayıplarına yol açarken, Rusya'nın güçlenmesine ve Karadeniz'de nüfuz kurmasına katkıda bulunmuştur. Bu savaşlar, Balkanlar'daki siyasi haritayı da önemli ölçüde etkilemiştir.